Home cantates varia biografie

De Bach Bijbel

calov commentary NT

 

Nederlands [click here for English]
In 1934 bezocht een Lutherse predikant tijdens de Synode van zijn kerk (Missouri Synode, Luthers) zijn familie in Frankenmuth (Michigan). Zijn gastheer, mr. Reichle, toonde hem een oude Duitse bijbel (NT) met Luther's commentaar onder de bijbeltekst. 1682, uitgegeven door Abraham Calov. Het is 1 van 3 folianten (zo blijkt later) waarin 6 boekdelen zijn samengebonden die de hele bijbel omvatten. De commentaren van Luther, en de verklarende opmerkingen van Calov, zijn tussen de tekst geplaatst, waarbij de layout het onderscheid zichtbaar maakt. Hier de 6 beschrijvende titelpagina's.

Zijn grootvader (Ludwig Reichle) had die tussen 1836-1848 op de kop getikt in Philadelphia waar hij toen woonde. De predikant herkende de handtekening van Bach rechtsonder op de titelpagina. Hij mocht het exemplaar meenemen naar de Synode, en al snel was duidelijk dat dit exemplaar echt in het bezit van J.S. Bach was geweest. Sensationele vondst dus! Bij navraag bleken ook de 2 andere delen er nog te zijn (op zolder). De verrassing was - maar dit drong pas na WO II door - dat er allerlei onderstrepingen en zelfs kanttekeningen in stonden (regelmatig met NB), en soms een korte notitie of commentaar (in totaal op ongeveer 500 plaatsen, waarvan overigens velen gewoon een correctie van drukfouten waren. Bach was een secuur man (moet wel als je muzieknoten kopieert). Drie handelden expliciet over het ambt van de kerkmusicus en eentje lijkt zelfs een beschrijving van een muziekstuk ('Erstes Vorspiel zu zwei Chören..'). Wow! Wat een vondst. En wat zou dat betekenen? 

Eerst was er nog wat onduidelijkheid over het auteurschap van de handgeschreven aantekeningen en markeringen (twijfel die gevoed werd door de eerste publicatie in 1969 (Christoph Trautmann), en jammer genoeg ook nog door Robin Leaver in zijn boek Bach and Scripture. The glosses from the Calov Bible Commentary (1985) wordt gecontinueerd, hoewel in datzelfde jaar de twijfel werd weggenomen (terzijde boek ongewijzigd heruitgegeven in 2017). Handschriftonderzoek, gecombineerde met de analyse van de gebruikte inkt (Howard Cox) had namelijk uitsluitsel gegeven: ze waren wel degelijk van Bach, bijna allemaal. NB: dit werd ook gepubliceerd in 1985, samen met een facsimile editie (zw/w) van 286 pagina's (the Calov Bible of J.S. Bach , ed. Howard H. Cox. Ann Arbor (Mi), 1985.)

calov and his bilbe 

Het bijzondere van deze aantekeningen is, dat ze niet bedoeld waren voor publicatie, maar echt 'privé'. De kans dat Bach hier dus laat zien waar hij mij bezig was, is groot. Opvallend zijn een drietal opmerkingen in de kantlijn bij passages in 1 en 2 Kronieken. Die hebben alle drie te maken met de organisatie van de tempel-liturgie onder Koning/Zanger David. Ze verraden Bach's visie op de rol van de kerkmuziek èn zijn 'zelfbeeld' (kerkmusicus = een 'profetisch ambt', d.w.z. een vorm van 'dienaar des Woords'). Ik behandel ze op drie aparte pagina's:

De overige onderstrepingen (in de kantlijn en of de tekst zelf) verraden vooral een hoge opvatting van Gods Voorzienigheid (Gottes Regiment), en dat een christen dus alle tegenslag en tegenwerking in geloofsvertrouwen moet (ver)dragen. 'Wie maar de goede God laat zorgen/regeren...'. Ook de overtuiging dat een mens te allen tijde 'zijn ambt en plicht' getrouw moet verrichten to Gods weer, zelfs als hij wordt tegengewerkt. Dit laatste wordt vooral in Luthers commentaar op Prediker en de Bergrede onderstreept (en door Bach nog eens letterlijk onderstreept). Als u dit combineert met een sterke gevoeligheid voor wantoestanden in heer/knecht verhoudingen, en een doorprikken van blasé gedrag, hebt u wel zo'n beetje een beeld van waar Bach mee bezig was. Oh ja: altijd interesse in getallen, geldsoorten, genealogie, geografie, grondstoffen, edelstenen (borstschild van Aäron), specerijen, jaartallen etc...

Ik ben ze aan het verzamelen en publiceren (in het Engels vertaald met/in hun context). :

English
In 1934 a Lutheran pastor visited relatives in Frankenmuth (Michigan), during a Synod (Missouri-Synod) He was shown a volume of a German Bible (New Testament) by his host. The pastor recognized Bach's signature on the title page. The owner related that his grandfather had purchased this Bible in the 1840s, in Philadelphia, where he had lived (1836-1848) before moving to Frankenmuth. In October 1938, Reichle donated the three volumes of this Bible (Luthers' German translation with comments/notes, edited by Prof. Abraham Calov) to the Concordia Seminary Library in St. Louis, Missouri. Only after the upheavals of World War II, did this Bible become known to Bach scholarship. The Calov Bible is in three volumes, each signed on its main title page by J.S. Bach, who followed his signature with a date, 1733 (date of purchase?). The volumes contain ca. 500 underlinings, marks of emphasis, and marginalia in Bach's hand (of which ca. 100 corrections of printing-errors), an attribution that has been proven by graphological analysis of the handwriting and chemical analysis of the ink 1985 (publication of the results and facsimile edition of 286 pages, by Howard H. Cox). In many instances Bach was correcting typographical or grammatical errors. Three of Bach's more important annotations are in proximity to sections/chapters in the two books of the Chronicles, where the institution of the office of the temple-singers is described. I reproduced and commented these three entries in their context on this website (in Dutch).

The full annotations and markings = copy-edit from Cox 1985 (translation dr. Ellis Finger (with additions and short clarifications by me (DW). 

 

Below: photo of the original, volume 1.

calov bible - cover

Uitgever en Bach-liefhebber Dingeman van Wijnen heeft een luxueuze facsimile uitgave op de markt gebracht: https://www.bachbijbel.nl


Home cantates varia biografie


Dick Wursten (dick@wursten.be)