Nederlands [click here for English]
In 1934 bezocht een Lutherse predikant
tijdens de Synode van zijn kerk (Missouri Synode, Luthers) zijn
familie in Frankenmuth. Zijn gastheer toonde hem een oude Duitse
bijbel met (voornamelijk) Luther's commentaar (redacteur
prof. Abraham Calov). Zijn grootvader
(Ludwig Reichle) had die ergens rond 1840 op de kop getikt in
Philadelphia, voorzover hij wist. De predikant herkende de handtekening van Bach
rechtsonder op de titelpagina. Hij nam het exemplaar mee
naar de Synode, en al
snel was duidelijk dat dit echt Bach's bijbel was geweest.
Sensationele vondst dus. Bij navraag
bleken ook de 2 andere delen (folianten zijn het) nog bewaard. Ze lagen op
zolder. De verrassing was dat er allerlei onderstrepingen
en zelfs kanttekeningen in stonden.
Calov 1 (Dieses Capitel ist das wahre Fundament)
Calov 2 (ein herrlicher Beweys)
Calov 3 (Bey einer andächtig[en] Musiq[ue]... Gnadengegenwart)
Eerst was er onduidelijkheid over het auteurschap (twijfel die ook gevoed werd door de eerste serieuze publicatie hierover in 1969 (Trautmann)). Technisch-wetenschappelijk onderzoek m.n. van de inkt gaf echter uitsluitsel (NB: pas in de jaren 1980!): ze waren wel degelijk van Bach.
Het bijzonderste van deze aantekeningen is, dat ze
niet bedoeld waren voor publicatie, maar echt 'privé'. De kans dat
Bach hier dus laat zien wat hij dacht is groot. Opvallend
zijn een drietal opmerkingen in de kantlijn van
bij passages in de 1 en 2 Kronieken. Ze hebben alle drie te maken met de organisatie
van de tempelliturgie en verraden Bach's visie op de rol van de
kerkmuziek èn ook zijn 'zelfbeeld'.
Ik behandel die op drie aparte
pagina's: Calov
1,
2,
3
De overige onderstrepingen en
opmerkingen verraden vooral een hoge opvatting van Gods
Voorzienigheid (Gottes Regiment), en dat een christen dus alle
tegenslag en tegenwerking in geloofsvertrouwen moet (ver)dragen.
'Wie maar de goede God laat zorgen...'. Ook de overtuiging dat een mens
te allen tijde 'zijn ambt en plicht' getrouw moet verrichten, zelfs
als hij wordt tegengewerkt (dit vooral in Luthers commentaar op
Prediker en de Bergrede onderstreept). Dit wordt gecombineerd met een
sterke gevoeligheid voor wantoestanden in heer/knecht verhoudingen,
een doorprikken van blasé gedrag. Oh ja:
altijd interesse in getallen, geldsoorten, genealogie, geografie,
grondstoffen etc... en gewoon ook heel veel correcties (van
drukfouten)
Calov 1 (Dieses Capitel ist das wahre Fundament)
Calov 2 (ein herrlicher Beweys)
Calov 3 (Bey einer andächtig[en] Musiq[ue]... Gnadengegenwart)
English
In 1934 a Lutheran pastor visited
relatives in Frankenmuth (Missouri). He was shown a volume
of a German Bible by his host. The pastor recognized Bach's signature on the title
page. The owner related that his grandfather had purchased this
Bible in the 1830s, in Philadelphia. In October 1938,
Reichle donated the three volumes of this Bible (Luthers' German
translation with comments/notes, edited by Prof. Abraham Calov) to the Concordia Seminary Library
in St. Louis, Missouri. Only after the upheavals of World War II,
did this Bible become known to Bach scholarship. The Calov Bible is in
three volumes, each signed on its main title page by J. S. Bach, who
followed his signature with a date, 1733 (date of purchase?). The
volumes contain 348 underlinings, marks of emphasis, and marginalia
in Bach's hand, an attribution that has been proven by graphological
analysis of the handwriting
and chemical analysis of the ink. In
many instances Bach was correcting typographical or grammatical
errors. Three of Bach's more important annotations are in proximity
to sections/chapters in the two books of the Chronicles, where the
institution of the office of the temple-singers is
described. I reproduced and commented these three entries in their
context on this website (in Dutch). Links above.
Uitgever en Bach-liefhebber Dingeman van Wijnen heeft een luxueuze facsimile uitgave op de markt gebracht: https://www.bachbijbel.nl
Dick Wursten (dick@wursten.be)