Nederlands
In 1934 bezocht een Lutherse predikant tijdens de Synode van zijn kerk (Missouri Synode, Luthers) zijn familie in Frankenmuth. Zijn gastheer toonde hem een oude Duitse bijbel met Luthers commentaar (editor A. Calov), die zijn grootvader (Ludwig Reichle) ergens rond 1840 op de kop zou hebben getikt in Philadelphia. De predikant herkende de handtekening van Bach rechtsonder op de titelpagina. Hij nam het exemplaar mee, en als snel werd duidelijk dat dit echt Bach's bijbel was. Bij navraag bleken ook de 2 andere delen (folianten) nog bewaard. Zij lagen op zolder. De verrassing was dat er allerlei onderstrepingen en zelfs kanttekeningen in stonden. Eerst was er onduidelijkheid over het auteurschap (gevoed ook door de eerste serieuze publicatie hierover in 1969 (Trautmann)), maar technisch-wetenschappelijk onderzoek m.n. van de inkt gaf uitsluitsel (in de jaren 1980!): ze waren wel degelijk van Bach. Het bijzonderste van deze aantekeningen is, dat ze niet bedoeld waren voor publicatie, maar echt 'privé'. De kans dat hier Bach dus echt laat zien wat hij dacht is groot. Opvallend zijn een drietal opmerkingen in de kantlijn van 1Kronieken-2Kronieken. Ze hebben alle drie te maken met de organisatie van de tempelliturgie en verraden Bach's visie op de rol van de kerkmuziek èn ook zijn 'zelfbeeld'. Ik behandel die op drie aparte pagina's: Calov 1, 2, 3
De overige onderstrepingen en opmerkingen verraden vooral een hoge opvatting van Gods Voorzienigheid (Gottes Regiment), en dat een christen dus alle tegenslag en tegenwerking in geloofsvertrouwen moet (ver)dragen. 'Wie maar de goede God laat zorgen...'. Ook de overtuiging dat een mens te allen tijde 'zijn ambt en plicht' getrouw moet verrichten, zelfs als hij wordt tegengewerkt (dit vooral in Luthers commentaar op Prediker en de Bergrede onderstreept). Dit wordt gecombineerd met een sterke gevoeligheid voor wantoestanden in heer/knecht verhoudingen, een doorprikken van blasé gedrag. Oh ja: altijd interesse in getallen, geldsoorten, genealogie, geografie, grondstoffen etc... en gewoon ook heel veel correcties (van drukfouten)

• Calov 1 (Dieses Capitel ist das wahre Fundament)

• Calov 2 (ein herrlicher Beweys)

• Calov 3 (Bey einer andächtig Musiq)

English
In 1934 a Lutheran pastor discovered visited was shown a volume of the Bible in which he recognized Bach's signature on the title page The other two volumes in his attic, relating that his family had purchased them in the 1830s, in Philadelphia. In October 1938, Reichle donated the three volumes to the Concordia Seminary Library in St. Louis, Missouri. Only after the upheavals of World War II, however, did this Bible become known to Bach scholarship. The Calov Bible is in three volumes, each signed on its main title page by J. S. Bach, who followed his signature with the date, 1733. The volumes contain 348 underlinings, marks of emphasis, and marginalia in Bach's hand, an attribution that has been proven by handwriting analysis and chemical analysis of the ink. In many instances Bach was correcting typographical or grammatical errors.
Three of Bach's more important annotations are in proximity to sections/chapters in the books of the Chronicles, where the institution of the office of the temple-singers is described. I reproduced and commented these three entries on separate pages (in Dutch).

Dick Wursten (dick@wursten.be)